De Nederlandse Bank vind dat er meer werk gemaakt moet worden van de transitie naar de klimaat neutrale economie. “De CO2-uitstoot is, na enkele jaren van daling, recentelijk weer gestegen. De Nederlandse economie is gespecialiseerd in CO2-intensieve processen, bijvoorbeeld in de chemie en bij kolencentrales. Dit betekent dat de Nederlandse economie relatief sterk kan worden geraakt door klimaatbeleid.” staat er in het rapport. Dat is wel duidelijk, Nederland is een gas, olie en chemie land en de ambitie om de gasmarket de doen groeien is nog lang niet verdwenen (zie ‘Gouden Eeuw van Gas’).
Een bank die om klimaat actie vraagt is wel iets nieuws, want banken zijn tot nu toe het grootste obstakel geweest in de transitie naar een duurzame economie. Dit is met name te verklaren doordat er veel cashflow verdwijnt als mensen zonnepanelen en windmolens in bezit hebben, en de stroom opslaan. De NS is nu nog in gesprek met Eneco over het afnemen van windelectriciteit, maar ze zou deze molens eigenlijk in eigen bezit moeten hebben, want dan hoeven ze niet meer voor de stroom te betalen als ze dat niet willen, en dan hebben ze dat geld en de bank die hen van het nodige geld voorziet niet nodig. Al eerder schreven we hier dat er bij een windmolen eigenlijk een bank hoort, dwz door afhankelijk van de productie ‘stroom krediet’ in omloop te brengen kan een molen eigenaar zelf bank spelen en weelde vergaren. Dat is bij het gebruik van energieopslag nog veel duidelijker.
Een tuinder die aardwarmte wil gebruiken moet nu voor 8 miljoen een gat laten boren. Die kosten zijn onrealistisch hoog (voor een paar honder meter pijp en een boorinstallatie) en maken dat de aardwarmte vervolgens omzet moet genereren waarvan een deel dient om de investering af te betalen. Maar stel nou dat je electrisch boort, en alle tuinders kopen samen een boor, en de stroom is van zonnepanelen die ook in eigendom van de tuinders zijn. Dan is boren naar aardwarmte opeens bijna kostenloos, maar blijven de baten reel : Er komen planten uit de kas die geld uit de markt trekken. Ook de tuinders met aardwarmte installaties zouden dus een eigen bank kunnen beginnen. Kaskrediet, waarin alle kasplanten geprijst zijn.
Wie planten wil kopen moet eerst kaskrediet kopen
We zijn nog lang niet op het punt dat het merkbaar wordt dat de gebruikelijke kredietverstrekking niet compatible is met hernieuwbare energie in prive eigendom. Wind op zee is zo populair omdat het het makkelijk maakt om de onderneming met schulden te belasten, en de stroom altijd via het grid en de handel aan land komt. Er is dan een beheerder (voor onderhoud) een exploitant die de investering heeft gedaan, energie bedrijven die de stroom doorsluizen, en al deze partijen hebben onderlinge kredietstromen die door continue onderhoud en aanpassingen e.d. eindeloos doorgaat. Ideal, net een kolenmijn/centrale combinatie met banken die krediet verstrekken zodat mensen de kolen kunnen kopen.
De Nederlandse Bank denkt dat financiele instellingen geraakt kunnen worden, inderdaad, vele ervan dienen enkel om geld van de markt te houden dan wel om de fossiele consumptie te reguleren
Al eerder schreven we over onze economie, die een fossiel krediet economie is. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat als er een nieuwe fabriek gebouwd moet worden, er wel fossiele energie moet zijn die waarde geeft aan het krediet (waarmee geproduceerd kan worden), anders kun je geen vrachtwagens met bouwmateriaal laten rijden en mensen een salaris uitkeren (dat wordt besteed aan veel fossiel intensieve zaken zoals vlees, benzine, vliegreisjes). Een economie gebaseerd op hernieuwbaar werkt totaal anders. Daarin zijn kosten vrijwel geelimineerd, maar als er opeens een hele boel extra productie moet plaatsvinden is dat wel een probleem, want de energie om dit te doen zou uit een opgeslagen vorm of overschot moeten komen, en dat is er voorlopig niet.
Een economisch rendabele transitie waarbij banken een belangrijke rol spelen is dus een illusie, maar dat betekent niet dat het lastig zal worden. Het enige punt waarop de strategie gewijzigd moet worden is de noodzaak van fossiel krediet investering. In plaats van windmolens met een ROI model, fossiele input en gemaximaliseerd economisch effect te bouwen, moeten we deze met geminimaliseerd economisch effect bouwen, er moet zo weinig mogelijk geld in omgaan, en zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van hernieuwbare energie. Dan kan de productie namelijk nog aanzienlijke tijd exponentieel groeien, terwijl bij een fossiel gelimiteerde productie steevast met de wijdere economie wordt geconcureert. De fossiele economie is een beperkende factor, de hernieuwbare productie capaciteit is duizende malen groter.
Een ander voorbeeld is het maken van solar grade silicon. Dat gaat steeds efficienter, maar hoe efficient is het om daar zonlicht voor te gebruiken? Dat kan. Dan bespaar je met een eenvoudige installatie kolen centrales uit en daalt de prijs van het materiaal ook nog eens 30%. Zo’n fabriek kan in Lybie of Tunesie of Spanje staan en de hele wereld voorzien. Economische maximalisatie (en vooral de bankaire geldstromen) die door outsourcing van productie naar China is verwezelijkt heeft geen enkel nut. Productie lokaler maken zoals door oa Solar City gedaan wordt (die bij New York een PV fabriek heeft gebouwd zonder daarme de afname uit China te verminderen) is niet goed voor de economie, wel goed voor de welvaart. De welvaart kan duizenden malen groter worden op basis van (kredietvrije of lokaal gebankierde) hernieuwbare energie dan op basis van het huidige krediet systeem.
Door lokale productie aan te moedigen wordt ook lokaal geproduceerde energie waardevoller en ontstaan er lokale (bankvrije) geldstromen
We hebben al voorgesteld om een nieuwe geldsoort in te voeren, de Joule, naast de Euro, waarbij de Euro fossiel krediet blijft en dus als enige gebruikt kan worden om benzine te kopen, en de Joule uitsluitend door producenten van hernieuwbare energie kan worden uitgegeven, dus de boer, het windpar, de tuinder, en dient om hernieuwbare energie te verhandelen. Banken in fossiel krediet kunnen zich uitfaseren door regels toe te passen die krediet alleen mogelijk maken bij een bepaalde hernieuwbare energie quotient van de investering. Als een project alleen gaat over het introduceren van een fossiel afhankelijke handelsstroom, dan is de rente veel hoger dan als de investering bedoelt is om een hernieuwbare bron of duurzaam proces te introduceren. Een CO2 krediet tax (waarvan nu al met de Energie Investerings Aftrek enigzins sprake is, maar dan voor nieuw krediet). Tegelijk moet de Joule worden geintroduceerd voor hernieuwbare energie producenten. De uitgever van deze valuta kan de belastingdienst zijn, deels omdat ze toch al een soort bank zijn, en deels omdat ze dan geen belasting hoeven te heffen, ze kunnen zichzelf meteen de Joules uidelen om de overheid en sociale diensten draaiende te houden.
Zie : Groen geld of de Belastingvrije Staat
Een rol voor de DNB zal er uiteindelijk niet zijn, en het is daarom ook onjuist om deze de leiding te laten nemen, en het daarom ook logisch dat de DNB deze discussie begint. Ze zijn meester van het systeem dat fossiele cashflow in leven wil houden en zou blijven ze in de loop. Is Knot werkelijk goedwillend (wat hij wellicht helemaal niet mag zijn) dan zal hij Joule banken voorstellen, zal hij regels creeren voor investeringen die het ‘risico’ van fossiel in het business model sterk ontmoedingen en zal hij de kraan wijd open zetten voor de creatie van fossiel onafhankelijke productie processen van hernieuwbare energie bronnen (productie voor efficientie, bronnen voor grid). Enfin, you never know.