In recent interview (over de economie en fossiele brandstoffen) maakte Gregor McDonald een interessante opmerking. Hij stelde dat snelwegen (in de VS) aangelegd zijn in een periode waarin olie $14 kostte, en dat deze momenteel bijna niet meer te onderhouden zijn, dat snelwegen waarschijnlijk een kosten post vormen. De algemene vraag is : Zijn snelwegen economisch interessant, en wanneer zijn ze dat niet meer? Ik gebruik de term economisch hier in de betekenis van ‘de beste aanwending van schaarse bronnen zoals fossiele brandstoffen’, daarbij aantekenend dat het ons tot de schaarse bronnen beperken (ivm bv. zonne energie) een keuze is die veel mensen om onbegrijpelijke reden blijven maken.
Het rendement van een snelweg is in de carbon based economie zowieso een vraagteken, want wat is het rendement als er opeens geen brandstoffen meer zijn. Nul. Het gaat in de gangbare economische redenaties nooit om een resultaat, maar om de marges die men verdient aan het voortzetten van een proces waarbij hoofdzakelijk fossiele brandstoffen worden verbruikt, dus het gaat meer om de utilisatie van brandstoffen dan de productivieteit ervan, die is nul.
Het herkaderen van de vraag is dus belangrijk, maar moeilijk. De vraag zou kunnen worden ‘Zijn snelwegen efficient?’. Dus, ‘gaan onze brandstoffen langer mee als we snelwegen aan blijven leggen, of moeten we het gebruik van snelwegen ontmoedigen om langer te doen met de fossiele bronnen?’
Heel simpel is het antwoord natuurlijk JA. Want waar wordt meer energie verspilt dan op de snelweg? Op de weg zeulen we tonnen staal mee, we vinden elke seconde belangrijk, we realiseren ons niet dat we 10% tot 15% van onze benzine stationair voor een stoplicht of in de file verbranden. We laten het bedrijfsleven de veel efficientere alternatieven (zoals electrische auto’s met vervangbare batterijen) buiten bereik houden, ook al hebben deze meer power, zijn ze gezonder voor mens en milieu en goedkoper in het gebruik (ok, niet als je de olie industrie een rol in de fabricage laat spelen! Duh!).
Een persoon die dagelijks 100 km van en naar werk rijdt rijd over een stuk weg dat 750 miljoen Euro heeft gekost. Het verkeer buiten de spits is recreatief, niet verantwoordlijk voor inkomen (in het algemeen), misschien niet eens van wernemers. De snelweg nodigd buiten de spits uit tot verkeer dat alleen sociale waarde heeft. Ook al is dat heel belangrijk, dat is doorgaans geen reden om een snelweg aan te leggen.