Wat is die, onze economische macht. Niet die van een bedrijf of politieke partij, maar die van een individu? Men mag aannemen dat er zoiets is, dat een persoon van belang is voor de economie. Het lijk er echter steeds meer op dat niemand onvervangbaar is. Het lijkt er ook op dat het bemachtigen van werkelijke economische macht slechts is voorbehouden aan een enkeling. De rest kan van zijn geboorte tot zijn dood tevergeefs proberen enige macht te veroveren.
Wat is economische macht? Geen idee eigenlijk, maar het concept komt voort uit het feit dat we ons in een economie moeten wanen, en dat we daarin deelnemen en ook invloed op hebben. Maar wat een ‘economie’ nu precies is is lastig vast te stellen. Je zou kunnen zeggen ‘het gehele proces van productie en consumptie door samenwerking bereikt, en het geld dat daar in omgaat’. Goed, de economie als organisatievorm. Dan ben je of werknemer of freelancer, in beide gevallen heb je niks of weinig te zeggen over bv. een enorm belangrijke factor : de kredietverstrekking. Zelfs als je directeur bent van een multinational moet je zweten voor hoge aandelen koersen, goedkeuring uit de financiele hoek, zelfs als je een land bent.
Maar neem een gemiddelde werknemer, een automonteur, een glazenwasser, een leerares. Hebben die enige grip op hoeveel geld er beschikbaar is voor investering. Dat geld hebben ze nodig omdat ze niet zelf een akker hebben, en eigenlijk heel graag van allerlei zaken willen genieten die ze absoluut zelf niet kunnen maken of verzorgen. Vliegen willen we, en appen, dikke autos rijden en dure zonnebrillen dragen. De meeste van die zaken zijn een product van organisaties waar je om veel redenen niet aan kunt komen. Je huis inrichten zoals je op TV wordt voorgeschoteld, dat mag, en alles wat je niet onafhankelijk maakt mag ook. De gemiddelde werknemer heeft nul economische invloed of macht.
Wat zou werkelijke economische macht zijn? Ik denk als je je als straat volledig aan hypotheeklasten zou onttrekken, en vervolgens zelf wat akkers er opna hield, of een deel van een boerenbedrijf overnam en door verkoop van eigen aardappels oid andere lasten wist te dekken. Waarom heb je dan economische macht? Simpelweg omdat je zelf direct waarde creert en economisch verkeer mogelijk maakt. Er kan een economische eiland ontstaan rond de akkers van de straat. Een eiland waarop jij bepaald of iemand moet werken of niet, een waarin jij kunt bepalen wie te eten krijgt of niet. Omdat je al eigenaar van het eten bent voor je het nodig hebt. Andere economische macht is die van het mogelijk maken van productie, bv. door een eigen windmolen te kopen.
Zoals het nu meestal gaat is een windmolen kopen uitgesloten tenzij je een bankaire lening afsluit. Daardoor ben je dus weer afhankelijk van geld waarmee je de schuld moet afbetalen, geld dat je alleen door mee te draaien in de ‘economie’ kunt verdienen, of dat je in ruil van de stroom bij anderen inkasseert. Een schuldenvrije molen kan bestaan, maar zal een geheim blijven om mensen niet op ideen te brengen, en zo snel als mogelijk zal deze door nieuwe investeringen aan de schuldleiband worden gelegd. Economische macht krijgt u niet!
Toch zou het best mooi zijn als we tijdens ons leven niet alleen een proces draaiende hielden dat we niet kunnen overzien, waarvan de motor volstrekt niet kunnen beinvloeden (energie en banken) en waar we nooit controle over krijgen. Dan zouden we bv. niet hoeven te vertrouwen op pensioenfondsen, of economen die telkens weer iets anders zeggen. Dan zouden we bv. zichtbaar voorbereidingen kunnen treffen voor onze eigen zorg, en zouden we met het geld van een paar generaties zoveel autonome ‘levensbeoefte dekking’ (eten, drinken, onderdak) kunnen realiseren dat we daarna nauwelijks nog kosten zouden hebben.
Nu worden ons van de wieg tot het graf ideen voorgehouden waar je wel in kan geloven, die je wat te doen geven, maar die je geen controle of macht geven. Eerst moet je hoog opgeleid zijn (of meteen afgevoerd naar een voorbestemd traject), dan moet je een gezin onderhouden en werken voor je pensioen, en dan gepensioeneerd zijn en overlijden. Tegen de tijd dat je overlijd heb je een deel van je geld in het huis van een van je kinderen gestoken, hopelijk de restanten niet in een tehuis opgesoupeerd, en kan je nageslacht weer net zo hard zwoegen als jijzelf.
Mensen die dit geen leuk idee vinden, die zich van de ‘economie’ onafhankelijk willen maken hebben twee opties : Zeer rijk worden en blijven door door te dringen tot de belangrijkste lagen van het systeem (of iets te doen waartegen het systeem niet was beveiligd). Of arm en onzichtbaar zijn, om door de eerste de beste onfortuinlijkheid te worden weggevaagd. Misschien kun je ergens met rust gelaten worden, achter in Chili of ver binnen in Africa. Maar dat is weinig praktisch. Wordt je in Nederland geboren dan heb je de eer mee te draaien in een fantastische economie, die je na afloop alleen bedankt als je het voor anderen zo lastig mogelijk hebt gemaakt er uit te stappen. Des te meer mensen je laat geloven in het economisch systeem deste meer je er uit kunt halen. Ook al is het een destructief systeem dat ons klimaat onleefbaar maakt, wat overleven is geen parameter.
Dat is waar je werkelijke intelligentie kunt ontwaren, bij de mensen die proberen te bedenken hoe ze 1. Aan dit internerende systeem kunnen ontkomen. 2. Iets kunnen doen aan de vernietigingskracht van al deze mensen die geen kwaad zien in het proces, die gewoon wat bij elkaar willen schrapen en van het leven genieten. Mensen die willen overleven in ruimere zin, die zich in het huidige systeem niet veilig wanen zoals de rest (want het is een waan).
Voorlopig is de meest effectieve strategie nog het bevorderen van wind en zonnenergie dus stroom en warmte. Dit omdat energie de belangrijkste factor is in een proces van productie en distributie dat we nodig hebben (omdat we geen eigen akkers hebben). Deste individueler deze energie productie deste beter, want iedereen met een eigen molen of set panelen hoeft minder te verdienen in de ‘economie’ en heeft zelf meer economische macht. Ook het kopen van bouwland, dit productief maken zonder in de schulden te gaan. Er zijn nog veel meer mogelijkheden, waarbij het niet voeden van de schuldeconomie een belangrijke factor is. Hoe zou je het zelf doen? Wat als het van jou was of van je straat in plaats van de eeuwige verre investeerder..
Vandaag op het NOS : Mensen weten niet wat er van hun pensioen terecht zal komen. Nibud bevestigd dit. Tijd voor meer economische macht?