Het donkerste scenario voor Fukusima is dat de nucleaire reactie in plaats van dat deze afremt en tot stilstand komt weer op gang komt. Kennelijk zorgt het normale regel systeem voor de controle op het omslagpunt tussem acceleratie en deceleratie, en zou als het systeem het reactie proces niet ondersteunt deze langzaam moeten uitsterven. Een meltdown kan maken dat dit traject wordt verstoord omdat de splijtstof niet langer op de juiste manier ruimtelijk verdeeld is, en misschien zelfs gemengd raakt met andere slijtstof (Plutonium) met andere eigenschappen.
Dit lijkt te gebeuren omdat wordt gemeld dat de straling bij de reactor een nieuwe piek heeft bereikt. Wat een piek wordt genoemd is waarschijnlijk een toename die in de media verkeerd wordt weergegeven. Een toename in straling zou niet mogen plaatsvinden als de reactie in de splijtstof aan het afsterven was.
De blusactiviteiten hebben geen enkele invloed op de kernreactie in de splijtstof. Wel kan deze voorkomen dat de ruimtelijke verdeling van de stoffen niet verandert omdat de metalen gestold blijven. Een van de factoren is de warmte ontwikkeling die ook lijkt toe te nemen, het feit alleen al dat de warmte toeneemt betekent dat de reactie nog voortduurt, een blok staal van 500 graden koelt alleen maar af, met of zonder bluswater.
Als de straling en temperatuur toeneemt kan blussen zelfs onmogelijk worden omdat het water netto geen energie onttrekt aan het blok splijtstof. Het blok kan meer nieuwe warmte ontwikkelen dan door het water kan worden afgevoerd.
Blijkt het blok splijtstof een eigen leven te gaan leiden dan zijn er twee scenario’s waarvan de plausibiliteit niet gecontroleerd kan worden : 1. De kern reactie en straling en warmte ontwikkeling neemt toe, misschien zelfs explosief. 2. De reactie bereikt een bepaald niveau met alle schade en straling van dien, en de reactor moet worden ingepakt.
De race tegen de klok lijkt een race om te zorgen dat de splijtstoffen in de huidige configuratie stollen. Als stollen niet mogelijk blijkt maar er wel gevaar is van een nucleaire explosie door het bereiken van de kritieke massa (een scenario door een van de experts of Al Jazeera genoemd) kan het noodzakelijk zijn de splijtstof desnoods met geweld over een groter volume te verspreiden.