De nieuwe Warmtewet heeft een lange geschiedenis van ontstaan. Daarin lijken misvattingen om onduidelijke redenen te worden gepepertueerd. Naast de administratieve eisen die worden gesteld, die het moeilijker maken op kleinere schaal warmte systemen te introduceren is er het grootste discussie punt, de prijs van warmte.
Niet Meer Dan Anders
Mag de burger worden geconfronteerd met hogere warmte prijzen als hij een woning kiest waar een alternatief (niet gas gebaseerde) warmte systeem is geinstalleerd ? De voorstanders van het Niet Meer Dan Anders principe vinden dat dat niet mag. Het zou leiden to woeker prijzen. In de besprekingen omtrend de wet blijkt echter dat dit niet het geval is, aldus Samson.
“Er waren jarenlang klachten van afnemers aan vooraf gegaan en een onderzoek van de Algemene Rekenkamer uit 2004 of 2005 waaruit duidelijk bleek dat afnemers van warmte jarenlang veel te veel betaalden. Het «Niet Meer Dan Anders»-tarief (NMDA-tarief) dat door EnergieNed werd gehanteerd en dat door de warmtebedrijven min of meer werd overgenomen, bleek veel te hoog te zijn en veroorzaakte dus woekerwinsten. “
“De initiatiefnemers hebben gezocht naar wetgeving die consumenten beschermt, als algemeen principe, en daar expliciet invulling aan geeft door de prijs in principe vast te stellen op een redelijk tarief: de kosten van warmtelevering plus een klein rendement dat hoort bij monopolistische situaties. Op die manier wilden wij iedereen in Nederland tevreden maken. De warmtebedrijven konden met een redelijk rendement blijven
investeren en de afnemers zouden niet meer betalen dan anders, sterker nog: zij zouden veel minder betalen dan anders. Jaren van wetgeving zijn gevolgd. Vervolgens kwam uit het onderzoek dat gepaard ging met het warmtebesluit de conclusie dat de redelijke prijs vaak boven het «Niet Meer Dan Anders»-tarief ligt dat wij in de wet hebben verankerd als de maximale prijs die mag worden gevraagd. Daarmee wordt de hele situatie omgedraaid en vallen dus heel veel van de punten die wij moesten en moeten regelen in de Warmtewet weg. “
Geen Woeker Winsten
Ok, dus bij nadere beschouwing zijn de prijzen voor gas te laag en is er geen noodzaak om deze te beperken met een maximum. De prijs bepaling is zoals hierboven duidelijk is een manier om het exploiteren van en investeren in gaslevering betrouwbaarder te maken, niet om de huurder of bewoner tegen woeker te beschermen. Is dat een maatschappelijk doel? Met het stijgen van de gasprijzen mag de ‘Niet meer dan anders’ prijs namelijk wel omhoog?
Samson haalt zichzelf volledig onderuit door deze uitlating:
“Wij constateren wel dat er nog steeds – ik vrees dat dit tot in de eeuwigheid zo zal blijven – veel discussie is over de vaststelling van de tarieven. Iedereen heeft weer zijn gelijk gevonden in welk onderzoek dan ook. Dat is een situatie die wij op dit moment
niet kunnen ophelderen. Dat gaan wij ook niet doen, want daar ontbreekt de tijd voor en wij hebben nu andere prioriteiten, namelijk het wijzigen van de Warmtewet op een zodanige wijze dat wij goed verder kunnen.”
Goed, “We weten niet wat we doen en waarom, maar we doen het omdat we het denken te willen doen” . De PVDA vreest gezichtsverlies. De issue moet overboord worden gezet, niet besloten. Haast is het middel om mensen verkeerde besluiten te laten nemen.
Samson besluit:
“Wij geven de minister toestemming, of de opdracht, om de Warmtewet te wijzigen zodat wij een uitvoerbare wet krijgen die ook recht doet aan de oorspronkelijke uitgangspunten, namelijk het beschermen van burgers tegen monopolisten en
het mogelijk maken van investeringen in nieuwe warmtenetten.”
Elke wet is ok, als hij maar uitvoerbaar is en de verkeerde uitgangspunten handhaaft. Met bescherming tegen monopolisten bedoelt hij dus bescherming tegen wat? Hij bedoelt bescherming van bestaande gas monopolisten tegen mogelijk iets duurdere alternatieve warmte leveranciers.
Niet Meer Dan Anders en de Waarde van Vastgoed
Als je een A label huis huurt betaal je minder voor dezelfde verwarming dan wanneer je een C label huis huurt. Wordt dit via de wet genivelleerd? Als je een woonboot bewoont kan het 12.000 Euro kosten om een gas aansluiting te realiseren. Kunnen deze boten niet op de markt worden verhuurd?
Er is een duidelijk groeiende realisatie dat energie last een belangrijke factor is in de waarde van vastgoed, particulier en zakelijk, zodanig dat een verhuur organisatie zijn portfolio kan indelen in lastig te verhuren/verkopen ‘inefficiente’ panden/woningen en makkelijker te verhuren energetisch zuiniger panden. Dit brengt een hele beweging op gang van maatregelen in de huizen en kantoor panden markt die positief is voor ons klimaat.
Een Niet Meer Dan Anders prijs voor warmte is een openlijke verstoring van deze markt gedreven beweging, die niet anders doet dan de gasbedrijven tegen concurentie beschermen. Zolang bewoners van C label woningen geen gas subsidie ontvangen om hun kosten per m3 gelijk te trekken met A label bewoners lijken wettelijke prijsafspraken voor warmte moeilijk te rechtvaardigen.
In hetzelfde overleg zegt Minister Van Der Hoeven
“Voor gas bestaat er momenteel geen aansluitplicht. Die komt er wel, want dat zit in een voorstel dat onlangs door de Tweede Kamer is aanvaard en dat nu bij de Eerste Kamer
ligt. Op plekken waar een warmtenet ligt, geldt die aansluitplicht niet.” . Je kunt dadelijk kiezen uit direct gas stoken of restwarmte dan wel centraal stoken. Maar hoe zit het met andere duurzame oplossingen (zeg maar wat: Lokaal biogas? Zonnewarmte) ? Zo timmert de wetgeving de markt op slot..