In 2005 verhuisde ik van Rotterdam naar Den Haag. Ik had een mooie baan in Rijswijk gevonden. De verhuurder wilde dat ik voor 2 jaar vast tekende. Ik dacht er niet bij na en zat goed. Toen ik een 1,5 jaar later wilde verhuizen kon dat niet, maar ik kon ook geen huis kopen omdat de BKR in die tijd nog een aantekening maakte als je een keer je mobiele abonnement was vergeten te betalen (dit kwam door de verhuizing). Anders had ik dit nooit hoeven schrijven (52.000 Euro/jaar in 2005 en prima aanbod woningen).
Nu ben ik nog steeds huurder, de BKR heeft er voor gezorgd dat ik de koop boot heb gemist, maar ik was er in de belegings hypotheek tijd ook geen fan van. Huren en sparen bracht meer op dan kopen en beleggen. Leek me allemaal zwendel en dat bleek later ook. Zoals ik het zie zijn de huizen prijzen opeenvolgend opgedreven door oa renteverlaging, verruimen van de hypotheek tot meer dan het bedrag (zodat je geen eigen geld hoefde te hebben), Nieuwe hypotheek vormen. Dit gaf mensen het idee dat een koophuis een soort golden ticket is, waar je altijd winst op maakt.
Deze belofte van stijgende huisprijzen wordt nu nog steeds met dezelfde niets ontzienendheid bevochten. Hoe? Bv. door huurhuizen duurder te maken. Dit was oa het werk van Stef Blok die het makkelijker maakte om institutioneel te beleggen in huurwoningen. Nu de banken het effect merken van het in de schulden steken van studenten zijn ze bezig om het toch mogelijk voor ze te maken om een hypotheek te nemen. Banken klagen ook over ouderen dat ze huizen bezet houden. Ze hebben er echter zelf voor gezorgd dat cooperaties minder kunnen bouwen met de verhuurdersheffing.
Het maakt ze niet uit dat er woning tekort is, dat is ook goed voor de waarde. Als je een goedkoop huis neerzet dan kan dat alleen als je de eigenaar verbiedt voor ‘marktconforme’ prijzen te verkopen. De ‘markt’ mag niet verwaterd worden door goedkope huizen! Er wordt continu slim gebruik gemaakt van een hele fundamentele cognitieve bias die we allemaal hebben : Acute Prijsconformatie. We zullen ons altijd conformeren aan een stijgende prijs als we de verkoper zijn. We zullen altijd ook 300.000 Euro vragen als het huis van de buren net voor 300.000 is verkocht. Dit doen we zelfs als er maar een heel klein beetje werkelijke prijsontdekking (handel) plaatsvind. Dit principe wordt alleen gebroken als we echt op stel en sprong moeten verkopen en de koper is alert en een doorzetter, want de bank wil een zo groot mogelijke hypotheek verstrekken! Het huis in kwestie is een kostenpost, dus hoe mensen er toe komen om er 300.000 voor te betalen is mij telkens weer een raadsel. Noem het speculatie, haast, gretigheid allemaal aangemoedigd door de leenheren.
Mijn huis is nu eigendom van iemand die er niet in kan gaan wonen. Dit is op zich al een verstoring van het principe van woningbezit
Al deze druk op prijzen heeft zijn effect op de huurmarkt. Daarin gebeurt nu iets zeer vreemds. De huren zijn verhoogd, met meer dan de inflatie. Ik ontving een brief van de beleggende verhuurder waarin stond dat als ik niet meeging in de voorgestelde verhoging ik meteen voor de rechter zou worden gesleept. Nu heb ik heel wat contracten onderhandeld en hierbij heb ik geleerd dat een contract een overeenkomst is waarbij een ‘equitable exchange’ plaats vind. Beide partijen zijn het er mee eens en geven door te tekenen aan dat ze met de voorwaarden akkoord zijn. De verhuurder heeft de huur verhoogd, maar geen enkele prestatie geleverd of beloofd. Kan dat eigenlijk wel? Heb ik me nu gewoon laten afzetten? Denkt deze verhuurder dit volgend jaar nog eens te kunnen doen? Een soort ‘new normal’ als het om huurverhoging gaat?
Mijn reactie is te zeggen “Ok, ik ben akkoord gegaan omdat er met een rechtzaak gedreigd werd, maar nu wil ik wel weten welke prestatie er is verricht om de hogere prijs te rechtvaardigen”. Als er geen antwoord is dan is dit de eerste en de laatste keer.
Ik weet wel wat het antwoord zal zijn, nl. Het pand brengt te weinig op. Ik mag zelf uit een aantal mogelijke upgrades kiezen, maar dan zal de huur natuurlijk ook omhoog gaan. Het liefst heeft de verhuurder dat ik verhuis want vandaag de dag zijn contracten van korte duur, dus zes maanden of een jaar zodat de huur sneller kan worden opgeschroeft en een minder verdienende huurder kan worden vervangen door een meer solide huurder. Die moet uiteindelijk wel een huis kopen natuurlijk maar tot die tijd betaalt hij/zij straks net zoveel als de hypotheek of zelfs meer.
Als elke handelaar eenzijdig de prijs kon aanpassen en zeggen dat dit was omdat hij/zij meer geld nodig had dan was er geen sprake meer van handel maar doorlopende struikroverij. Er moet mijns inziens een logica achter huurverhoging zitten en aangezien de huurder veranderingen aan de woning kan weigeren moet het ook zo zijn dat er zonder prestatie volgend jaar geen verdere verhoging boven de inflatie mogelijk is. De middenweg is wel een prestatie vragen, zoals bv. het vervangen van het (giftige en brandgevaarlijke) plafond. Het lijkt me echter dat verhuurders nu op een spoor van huurverhogingen worden gezet die bestaande contracten nogal vreemd is. Wordt vervolgd.