Neeli Kroes is een van nederlands meest indrukwekkende ‘export producten’, het mooiste verhaal is nog wel dat ze een keer in het holst van de nacht met een baggerschip van Smit Internationale of (Smit Tak) uit een indonesische haven ontsnapte, de indonesiers hielden het schip gegijzeld. Nu speurt ze naar kartels en prijs afspraken in de markt.
Greencheck is geen tegenstander van prijsafspraken in het algemeen, dat is ‘de markt’ sowiezo niet, het bankwezen wordt tenslotte geacht de prijzen van producten en diensten stabiel te houden wat via een omweg hetzelfde effect heeft. Prijs afspraken kunnen schadelijk worden als ze veranderen in een kartel, dwz de prijzen zijn meer dan nodig is om het product of de dienst te leveren, het kartel perst de koper af. Dat is iets anders dan allemaal een redelijk salaris verdienen voor een product of dienst waar iedereen behoefte aan heeft (zoals bv. brood en medische zorg). Een stabiele cultuur waar ieder zijn rol heeft heeft vaak stabiel prijzen.
Sec zou men ook tegen prijstabiliteit moeten zijn omdat deze meer zegt over de continue toevoer van fossiele brandstoffen dan over de werkelijk productiviteit en stabiliteit in de markt. Signalen worden zo niet opgemerkt, en in plaats van prijzen te laten stijgen worden mensen het inkomen ontnomen zodat ze producten simpelweg niet kunnen betalen. Dit is een gevaarlijk aspect van de geindustrialiseerde maatschappij, mensen zijn niet echt nodig voor belangrijke productie, en met de hulp van de media is de aandacht altijd bij de mensen tehouden waar het nog wel goed mee gaat. De naar teruglopende en naar Azie verschuivende beschikbaarheid van olie maakt dat overal ter wereld mensen ‘offline’ moeten gaan zodat de industrie kan door produceren voor de overgebleven consumenten. Een op de drie amerikanen leeft nu op de armoede grens! In een duurzame wereld zouden bescheiden prijs afspraken geen enkel probleem zijn, alles zou overigens toch een stuk goedkoper zoniet gratis zijn.
Er zit echter iets in het aanpakken van kartels dat de meeste mensen ontgaat en waarmee decentraal duurzaam wel eens het troetelkind van de banken zou kunnen worden.
Neelie pakt prijs afspraken aan omdat deze ook een ander nadeel hebben, namelijk dat de geldstromen zich vereenvoudigen, dat de spelers de mazen van de wet opzoeken en dat de dynamiek uit de markt gaat. We hebben het hier over het aantal transacties dat nodig is om een bepaalde sector van de industrie te handhaven. Heb je duizenden bakkers dan heeft elke bakker een accountant, draagt btw af etc. Heb je een grote brood fabriek dan is dat een stuk minder. Dat is voor banken niet zo interessant, zeker als de fabriek is afbetaald. Dan verdient alleen de energie sector nog iets. Dat moet er zo snel mogelijk ‘nieuw brood’ oid worden uitgevonden zodat de fabriek op de schop kan. Voor de energie sector is een fabriek aantrekkelijk, want dat genereert voorspelbaar inkomen en laat meer energie over (gas bv.) voor andere doeleinden. De energie sector is daarom ook voor centrale opwekking, vanwege het verkoop model, maar ook omdat de fossiele brandstoffen langer meegaan als je ze zo efficient mogelijk inzet (de warmte kracht centrales zijn ook een manier om gas efficienter te gelde te maken).
Neelie demonstreert dit principe met haar kritiek op het copyright kartel. Ze wil het aanpakken. Het is ook een draak van een systeem, met de nieuwe ACTA wetgeving die door private partijen is afgesproken, maar die wel dicteert wat u met uw boeken, cd’s e.d. kunt doen, en met strenge boetes (anonymous is er niet blij mee). Niet alleen wordt de bescherming van oud intellectueel eigendom steeds verlengt, terwijl de maker al lang is overleden en er geen cent meer aan verdient, maar ook teksten die in het publieke domein terecht zijn gekomen kunnen opnieuw achter de paywall worden gezet! Shakespeare, copyright van Disney?
Neelie zegt hierover "Sadly, many see the current system as a tool to punish and withhold, not a tool to recognise and reward"
Ze bedoelt dat mensen tegenwoordig beter geinformeerd zijn;-)
Artiesten zien vaak maar een minimaal deel van hun royalties, en het gaat zelfs zover dat als de Buma hoort dat u een feestje geeft, en zelfs als u uw eigen composities met een band oid uitvoert, u toch een rekening kunt krijgen voor het checken! Guilty until proven innocent.
De uitwassen zijn echter niet het belangrijkste aspect waarom Neelie hier nu tegen opstaat, of misschien voor haar persoonlijk wel. Er zijn veel problemen dus wat bepaalt de prioriteit? Ik vermoed dat het een simpel rekensommetje is. Het copyright kartel maakt dat geld op een hele uniforme manier door het systeem stroomt, nu zeker met nieuw gestereamde muziek. Sony bv. heeft zo’n beetje alle rechten van bestaande muziek gekocht voor vele miljarden en kan lekker aan de oever van die inkomstenstroom in slaap vallen, en slapend rijk blijven. Dat minimaliseert natuurlijk het aantal transacties dat daarmee gepaart gaat, temeer daar de streaming services maar in handen zijn van een paar bedrijven, bv. Google, Apple, Spotify…De markt stagneert, een probleem omdat de banken dan minder marge vangen.
"In times of change, we need creativity, out-of-the-box thinking: creative art to overcome this difficult period and creative business models to monetise the art," Kroes said. "New ideas which could benefit artists are killed before they can show their merit, dead on arrival. This needs to change."
U voelt misschien al aan dat er eenzelfde argument te maken is tegen centrale energie opwekking. Mits er voor energie betaald word, mits deze verhandeld wordt is het voor banken wellicht interessanter om dit systeem te faciliteren dan het huidige centrale systeem. Het mooie is dat de centrale opwekkers dan ook niet meer nodig zijn omdat de energie decentraal wordt opgewekt. De productiviteit van bv. de broodfabriek wordt mogelijk door de zonnepanelen op het dak, maar het brood moet nog steeds worden verhandeld, en daarvoor is geld toch wel erg handig, en zijn banken of een bank systeem essentieel. Dus banken zouden zich kunnen opmaken om de reele duurzame economie te faciliteren, een eervolle rol voor de verandering.
Misschien valt dit Neelie ook op, of wordt het onder haar aandacht gebracht dat als banken genoeg krijgen de beul te zijn voor de fossiele industrie er een mooi alternatief bestaat, namelijk zorgen dat er een levendige lokale energie handel ontstaat die via haar rekeningen wordt geadministreerd. We hebben het dan wel over een soort smart grid, maar met het verschil dat het netwerk (de electriciteits leidingen), open is en iedereen van het meetsysteem gebruik kan maken.
Laat een grote bank (of de EU?) het netwerk overkopen (een onvoorstelbare transactie zonder ingrijpen van Neelie vermoedt Greencheck), en dan voor belastingvrij gebruik pleiten mits dit meetbaar is. Dan wordt het interessant om decentraal duurzaam te financieren en hebben onze banken weer business (en gaarne niet zoals nu met onmogelijke rentes). Dan kunnen ze hun pak aanhouden en gelijkwaardig deelnemen aan de duurzame toekomst, en is iedereen gezonder en welvarender af.
En dan hebben we het nog niet over ‘duurzame’ patenten gehad die nu in handen zijn van partijen die de duurzame ontwikkeling willen vertragen…Neelie!